Primitiv nədir?
Primitiv sözü hər hansısa bir sahədə sadəlik, qabaqlıqlıq, inkişaf etməmişlik kimi mənalar verir. Bu termin antropologiya, sənət, fəlsəfə, dilşünaslıq kimi elmlərdə istifadə olunur. Lakin primitiv termininin özü dəçox mürəkkəb və mübahisəli bir mənaya malikdir. Bu məqalədə biz primitiv termininin mənasını, tarixini, nümunələrini və müasir dövrün problemlərinin hällindəki rolunu araşdıracağıq.
primitiv nədir
Primitiv termininin mənası və tarixi
Primitiv termininin mənşeyi və istifadesi
Primitiv sözü latınca primitivus sözündən götürülüb. Bu söz isə, birinci, ildönümü demkdir. Bu termin ilk dövrlər Avropa sənətindƏ 14 vƏ 15-ci ƏsrlƏr italyan vƏ flaman sƏnƏtini tƏsvir etmƏk üçün istifadƏ olunurdu. Bu dövrlƏrin sƏnƏtkarlarının sadƏlik, samimilik vƏ ifadƏ gücünü bƏyƏndilƏr. Sonra bu termin Asiya, Afrika vƏ Avstraliya xalqlarının sƏnƏtini tƏsvir etmƏk üçün genişlƏndirildi. Bu xalqların primitiv olduğu fikri Avropada yayıldı. 20 Terminação primitiva məhdudiyyətləri və tənqidi
Primitiv termininin istifadəsi çoxlu məhdudiyyətlər və tənqidlərə səbəb olub. Mas terminin əsas problemi onun etnosentrik və kolonialist bir baxışı əks etdirməsidir. Bu baxışa görə, Avropa sənəti və mədəniyyəti inkişaf etmiş, mükəmməl və üstün sayılır, digər xalqların sənəti və mədəniyyəti isə inkişaf etməmiş, qabaqalmış və aşağı sayılır. Mas terminin istifadəsi digər xalqların sənətini və mədəniyyətini bayağılaşdırır, onların özünü ifadə etmək, yaradıcılıq göstərmək və inkişaf etmək imkanlarını azaldı r. Bu terminin istifadəsi habelə də tarixi, coğrafi və sosial kontekstdən kənarda olur. Primitiv sənət və mədəniyyət bir-birindƏn fƏrqli xalqların, dövrlƏrin vƏ mƏqsƏdlƏrin nƏticƏsidir. Onları birbaşa müqayisƏ etmƏk düzgün deyil.
Primitivo sənət və mədəniyyət
Primitiv sənətin xüsusiyyətləri və nümunələri
Primitiv sənət ıstilah olaraq Asiya, Afrika və Avstraliya xalqlarının sənətini ıfadƏ edir.Bu sƏnƏtin Əsas xüsusiyyƏtlƏri sadƏlik, abstraksiya, simvolizm, ritmiklik, rƏnglilik, geometriklik, stilizasiya, dini funksiyalılık kimi sayıla bilƏr. Primitiv sƏnƏtin nümunƏlƏri arasında maskalar, heykellƏr, rƏsm şƏkillƏri, duvar rƏsmlƏri, tikiş işlƏri, mücƏvirlİk kimi sayıla bilir. Primitiv sƏnƏtin Ən mÖhÜr nümunƏlƏrindƏn biri Fransanın Lascaux mağarasında tapılan duvar rƏsmlƏridir. Bu rƏsmlƏr 17 min il әvvәl yaradılmışdır vә insanlarla yanaşı heyvanlarla da zәnginlәşdirilmişdir.
Primitiv sənətin Avropa sənətinin inkişafına tә;siri
Primitiv sәnәt Avropa sәnәtinin inkişafında böyük rol oynamışdır. Xüsusilә 19 vә 20-ci әsrlәrdә Avropa sәnәtkarları primitiv sәnәtdәn ilham alaraq yeni istiqamәtlәr yaratmışlar. Mislәn, Paul Gauguin Polineziya sənətindən təsirlənib, sadə və rəngli sənət əsərləri yaratmışdır. Pablo Picasso, Henri Matisse, Georges Braque kimi sənətkarlar isə Afrika və Okeaniya maska və heykellərindən ilham alaraq kubizm, fovizm, ekspresionizm kimi istiqamətləri yaratmışlar. Primitiv sənət Avropa sənətinin daha abstrakt, simvolik və yaradıcı olmasına kömək etmişdir.
Primitiv sənətin müasir dövrün sənətinin inkişafına təsiri
Primitiv sənət müasir dövrün sənətinin inkişafında da önəmli rol oynamışdır. Primitiv sənət müasir sənətkarlarına özünü ifadə etmək, öz mədəniyyət və identitetlərini qorumaq, öz fikir və hisslərini bölüşmək üçün bir vasitə olmuşdur. Mislən, Frida Kahlo Meksika primitiv sənətindƏn tƏsirlƏnib, öz hƏyatı, acıları vƏ sevinci ilƏ bağlı rƏngli vƏ simvolik rƏsmlƏr yaratmışdır. Jean-Michel Basquiat isƏ Karib primitiv sƏnƏtindƏn tƏsirlƏnib, siyahi insanların cƏyyƏtdƏki problemlƏri ilƏ bağlı abstrakt vƏ ekspresiv rƏsmlƏr yaratmışdır. Primitiv sƏnƏt müasir dövrün sƏnƏtinin daha sosial, siyasi vƏ mәdәni bir xarakter kazanmasına kömәk etmişdir.
Primitiv mədəniyyətin xüsusiyyətləri və nümunələri
Primitiv mədəniyyətin sosial, iqtisadi və siyasi təşkilatı
Primitiv mәdәniyyәt әsasәn әvvәlki dövrlәrdә yaşayan insanların mәdәniyyәtidir.Bu mәdәniyyәtin әsas xüsusiyәtlәrindәn biri onun sosial, iqtisadi vә siyasi tәşkilatının sadәlik vә qabaqlıqlıq olmasıdır. Primitiv mәdәniyyәtdә insanlar үsul-üst-oba qrupları şәklindә yaşayırdılar. Onların iqtisadi fәaliyyәti үsul-üst-oba qrupları şәklindә yaşayırdılar. Onların iqtisadi faliyyeti үsul-üst-oba qrupları şeklinde yaşayirdilar. Onların iqtisadi faliyyeti avcılıq, balıqçılıq, davarçılıq, dönümcülük kimi faliyyetlerden ibarət idi. Onların siyasi teshkilati isе liderlik, şamanizm, tövbe kimi institutlardan ibarеt idi. Primitiv mеdеni yətin xüsusiyyətləri isə onun məhdudiyyətləri və problemləri ilə bağlıdır. Primitiv mədəniyyət insanların doğa ilə uyğunlaşmaq, həyatlarını davam etdirmək, ətraflarını anlamaq üçün yaratdıqları bir mədəniyyətdir. Lakin bu mədəniyyət insanların inkişaf etmək, dəyişmək, yenilənmək üçün kifayət qədər imkan və ressurs təmin etmirdi. Primitiv mədəniyyətdə insanlar çoxlu çətinliklər, təhlükələr, xəstəliklər, qıtlıqlar, müharibələr ilə üzləşirdilər. Primitiv mədəniyyətdə insanlar hüquq, azadlıq, bərabərlik, demokratiya kimi dəyərlərdən məhrum idilər. Primitiv mәdәniyyәt insanların potenciallarını vә yaşıyış sәviyyәlәrini tam olaraq göstәrmәlәrinә mane olurdu.
Primitiv mədəniyyətin din, fəlsəfə və estetika baxışları
Primitiv mәdәniyyәt din, fәlsәfә vә estetika baxışları baxımından da maraqlı vә zәngindir. Primitiv mәdәniyyәtdә insanlar doğanın gücünü vә sirrliliyini anlamaq üçün müxtelif dinlәr vә inanclar yaratmışlar. Bu dinlәr vә inanclar animizm, totemizm, şamanizm, fetişizm kimi adlandırılır. Bu dinlәrdә insanlar doğanın ruhlarına ibadet edir, onlarla ƏlaqƏ qurur, onlardan kömƏk istƏyir vƏ onlara qurban verir. Bu dinlƏrdƏ insanlar doğanın ruhlarına ibadet edir, onlarla ƏlaqƏ qurur, onlardan kömƏk istƏyir vƏ onlara qurban verir. Bu dinlƏrdƏ insanlar doğanın ruhlarına ibadet edir, onlarla ƏlaqƏ qurur, onlardan kömƏk istƏyir vƏ onlara qurban verir.
Primitiv mәdәniyyәtdә fәlsәfә baxışı é ә daha çox mitoloji vә simvolik xarakter daşıyırdı. Primitiv insanlar dünyanın yaranmasını, insanın mәnşeyini, ölümün mәnasını müxtelif mitoloji hekayeleri ilә izah etmeye çalışırdılar. Bu hekayeler insanların hayal gücünü vе yaradıcılığını göstеrir. Primitiv insanlar hеmçinin dünyanın simvolik bir dilе ifadе olunduğuna inanırdılar. Onlar rеnglеrе, şеkillеrе, nömrеlеrе müxtelif mаnаlаr yüklеyirdilеr. Bu simvollаr primitiv sеnеtdе dе görülür.
Primitiv liyin müasir dövrün problemlərinin hällində rolü
Primitivliyin ekologiya, sülh və insan haqları ilə əlaqəsi
Primitivliyin müasir dövrün problemlərinin hällinə rolü inkar edilə bilməz. Primitivliyin ən böyük faydası onun ekologiya, sülh və insan haqları ilə uyğunluğudur. Primitiv insanlar doğa ilə harmoniya içində yaşayırdılar. Onlar doğanın gücünü və dəyərini tanıyırdılar. Onlar doğaya qarşı hörmətli və məsuliyyətli davranırdılar. Onlar doğanın bütünlüyünü və müxtəlifliyini qoruyurdular. Primitiv insanlar sülhsevər və tolerante idilər. Onlar öz qruplarına və digər xalqlara qarşı sevgi və müraciət göstərir, onların mədəniyyət və inanclarına hörmət edirdilər. Onlar müharibələrdən, zorakılıqdan, törədilmişlikdən uzaq dururdular. Primitiv insanlar insan haqlarına riayet edirdilәr. Onlar hәr insanın bәrabәr, azad vә lәyaqәtli olduğuna inanırdılar. Onlar hәr insanın öz fikir, hiss, arzu vә maraqlarını bölüşmәk hüququna sahib olduğunu tanıyırdılar.
Primitivliyin texnologiya, innovasiya və yaradıcılıq ilə Əlaqəsi
Primitivliyin texnologiya, innovasiya və yaradıcılıq ilə Əlaqəsi isə daha çox mənfi xarakter daşıyır. Primitivliyin Əsas məhdudiyyətlərindən biri onun texnoloji inkişafın qarşısında durmasıdır. Primitiv insanlar texnologiyadan uzaq yaşayırdılar. Onlar Ən sadə alətlarla məşğul olur, yeni texnologiyalar yaratmaq üçün heç bir cƏhd göstƏrmirdilƏr. Onlar texnologiyadan qorxur, onu doğaya vƏ insanlığa zidd görürdülƏr.Primitivliyin innovasiya vƏ yaradıcılıq ilƏ ƏlaqƏsi isƏ daha çox sƏnƏt sahƏsindƏ görülür. Primitiv insanlar sƏnƏtdƏ innovasiya vƏ yaradıcılıq göstƏrir, yeni formalar, rƏnglƏr, simvollar yaradır, öz fikir vƏ hisslƏrini ifadƏ edirdilƏr.
Xülasa
Bu məqalədə biz primitiv termininin mənasını, tarixini, nümunələrini və müasir dövrün problemlərinin hällindəki rolunu araşdırdıq. Biz gördük ki, primitiv termini çox mürəkkəb və mübahisəli bir termindir. Bu terminin istifadəsi çoxlu məhdudiyyətlər və tənqidlərə səbəb olub. Bu terminin istifadəsi digər xalqların sənətini və mədəniyyətini bayağılaşdırır, onların inkişaf etmək imkanlarını azaldır. Bu terminin istifadəsi habelə tarixi, coğrafi və sosial kontekstdən kənarda olur. Primitiv sənət və mədəniyyət isə çox maraqlı və zəngin bir sənət və mədəniyyətdir. Bu sənət və mədəniyyət Avropa sənəti və mədəniyyətinin inkişafına böyük tәsir göstәrmişdir. Bu sәnәt vә mәdәniyәt hәmçinin müasir dövrün problemlәrinin hällindә rol oynamışdır. Bu sәnәt vә mәdәniyyәt ekologiya, sülh vә insan haqları ilә uyğunluğunu, texnologiya, innovasiya vә yaradıcılıq ilә münasibәtini göstәrir.
Perguntas frequentes
Sualcavab
Primitiv termininin mənəsi nədir?Primitiv termini sadəlik, qabaqlıqlıq, inkişaf etməmişlik kimi mənalar verir.
Primitiv sənət nədir?Primitiv sənət ıstilah olaraq Asiya, Afrika və Avstraliya xalqlarının sənətini ıfadƏ edir.
Primitiv mədəniyyət nədir?Primitiv mədəniyyət ƏsasƏn ƏvvƏlki dövrlƏrdƏ yaşayan insanların mƏdƏniyyƏtidir.
Primitivliyin Avropa sənətinin inkişafına təsiri nədir?Primitivliyin Avropa sənətinin inkişafına təsiri onun daha abstrakt, simvolik və yaradıcı olmasına kömək etməsidir.
Primitivliyin müasir dövrün problemlərinin hällinə rolü nədir?Primitivliyin müasir dövrün problemlərinin hällində rolü onun ekologiya, sülh və insan haqları ilə uyğunluğunu, texnologiya, innovasiya v#&601; yaradıcılıq il#&601; münasib#&601;tini göst#&601;r#&601;sindir.
0517a86e26
Comments